ວິທີຮັກສາແລະຈັດການເສັງຄວາມຈັກ (dementia)

ບົດຄວາມນີ້ເປັນຂໍ້ມູນສຳລັບຈຸດປະສົງຂໍ້ມູນພາຍໃນແຕ່ຢ່າງເທົ່ານັ້ນ ແລະບໍ່ຄວນນຶ່ງເຫັນວ່າແມ່ນຄຳແນະນຳທາງການແພດ. ກະລຸນາປຶກສາຜູ້ໄດ້ຮັບຮອງທາງການແພດເພື່ອຮັບຄຳແນະນຳແບບສ່ວນບຸກຄົນ.

ສະຖານະແລະປະເພດຂອງເສັງຄວາມຈັກ

ເສັງຄວາມຈັກມີຫຼາຍປະເພດ ເຊັ່ນ Alzheimer’s, vascular dementia, Lewy body dementia ແລະ frontotemporal dementia. ແຕ່ລະປະເພດມີພາລະກິດແລະອາການຕ່າງກັນ ການວິນິຍາມຈິງຈັງທີ່ຖືກຕ້ອງຈໍາເປັນຕ້ອງຜ່ານການປັດແກ້ຂໍ້ມູນທາງແພດ. ອາການທົ່ວໄປລວມໄປດ້ວຍການສູນເສຍຄວາມຈັກ, ສິ່ງທີ່ຄວນໃຫ້ຄຳໃຈຄືການຈືດຈຳ, ການສູນເສຍທັກສະດ້ານການຄິດ ແລະການປ່ຽນແປງນິຍົມ.

ທາງເລືອກທາງການແພດ

ການຮັກສາທາງແພດມີຈຸດປະສົງເພື່ອຄວບຄຸມອາການ ບໍ່ແມ່ນການຮັບປິດໃຫ້ຫາຍ ແຕ່ຊ່ອຍເພີ່ມຄຸນນະພາບຊີວິດ. ຢາທີ່ນິຍົມໃຊ້ລວມມີ cholinesterase inhibitors (ເຊັ່ນ donepezil) ແລະ memantine ທີ່ສາມາດຊ່ອຍບັງຄັບອາການໃນບາງຄັ້ງ. ການຕິດຕາມຈາກເພັກຄລິນິກຄວາມຈັກ, ນັຍສຶກສາການກວດສອບແລະການປັບຢາແຕ່ລະຄົນເປັນສິ່ງຈຳເປັນ.

ການບໍ່ໃຊ້ຢາແລະການຟື້ນຟູ

ການຮັກສາພາຍນອກຢາສາມາດຮວມຖືກດ້ວຍການຝຶກຄວາມຈັກ (cognitive stimulation), ການແຝງກຳລັງກາຍຢ່າງສະເລ່ຍໆ, ການເຝຶກທ່າທຳສົກສິນທັກສະ ແລະການສື່ສານສັງຄົມ. ການຈັດສັນທິພາບສະຫຼຸບແປງວັນທີ, ການໃຊ້ເຄື່ອງຊ່ອຍຈົນຊົມ ແລະການອອກແບບສວນຮອບເພື່ອປ້ອງກັນຄວາມສັືນໃຈແມ່ນສ່ວນສຳຄັນ. ການແນະນຳການສຶກສາຜູ້ໃຫ້ດູແລກ່ອນແລະການຈັດລຳດັບຄວາມສະດວກຫຼືການເພີ່ມເຄື່ອງຊ່ອຍຈົນຊົມ ມີຜົນດີຕໍ່ຄຸນນະພາບຊີວິດ.

ບໍລິການທ້ອງຖິ່ນ (local services) ແລະສັງຄົມສະຫນອງ

ການສອບຖາມກ່ອນວ່າມີ local services ທີ່ສາມາດຊ່ອຍໄດ້ບໍ່ແມ່ນສິ່ງຈຳເປັນ. ບໍລິການທີ່ພົບບ່ອຍມີເຊັ່ນ memory clinics, ແພດອາຍຸ (geriatricians), ກອງປະຊຸມຜູ້ດູແລ, ກຸ່ມສະໜອງຂໍ້ມູນອອນໄລນ໌ ແລະການບໍລິສັດດ້ານການເດີນທາງແລະພັກຜ່ອນ. ການຕິດຕໍ່ເພື່ອຮັບການປຶກສາກ່ອນຕັດສິນໃຈ ແລະຮຽນຮູ້ການເດີນວຽກຂອງບໍລິການໃນທ້ອງຖິ່ນ ແມ່ນຂໍ້ດີ.

ການຊ່ອຍແລ້ວຜູ້ດູແລແລະທັກສະສົມຜົນ

ຜູ້ດູແລມີບາດບາດສໍາຄັນໃນການຈັດການເສັງຄວາມຈັກ. ການຮັບການຝຶກສອນທັກສະ, ການແບ່ງບາດແບບເວລາ (respite care), ກຸ່ມສະໜອງອາດສະຫນອງຂໍ້ມູນທາງເນັດ ແລະທີ່ມີການຝຶກການຈັດການຄວາມຄັດຄົບເພື່ອຜູ້ດູແລເປັນສ່ວນຕໍ່ຫຼັກ. ການຮ່ວມມືກັນລະຫວ່າງຄອບຄົວ, ແພດ ແລະຜູ້ດູແລທ້ອງຖິ່ນຊ່ອຍໃຫ້ການຈັດການມີຄວາມສົມດຸນຫຼາຍຂຶ້ນ.

ສະຫົວສຸດ

ການຮັກສາເສັງຄວາມຈັກຕ້ອງຜະລິດການປະຕິບັດຫຼາຍທາງ ລວມໄປຖືກການສື່ສານລະບຽບກັນລະຫວ່າງຄອບຄົວ, ແພດ, ແລະບໍລິການທ້ອງຖິ່ນ. ການຮຽນຮູ້ແລະການວາງແຜນລ່ວງຫນ້າສາມາດຊ່ອຍໃຫ້ການຈັດການດຳເນີນໄດ້ດີຂຶ້ນ ແລະກຸ່ມຜູ້ດູແລຈຶ່ງມີບົດບາດສໍາຄັນໃນການສະໜອງການສະເພາະສໍາລັບບຸກຄົນແຕ່ລະໄວ້ຕາມສະພາບ.